O mapie
Ta mapa pomoże Ci spojrzeć na Kraków oczami osób, które nie mają domu.
Obok znanych budynków, placów, parków i ulic, znajdziesz tu przemyślenia, odczucia oraz historie mieszkańców i mieszkanek w kryzysie bezdomności.
Zobaczysz tu, na przykład, teren miasteczka studenckiego AGH, na którym wieczorami zbiera się złom zanoszony do oddalonego o kilka kilometrów skupu otwieranego o świcie. I ławkę na Placu Matejki, na której odsypia się pracowitą noc. Galerię Krakowską, w której szuka się schronienia przed chłodem. I Rynek z ulicznymi grajkami, wśród których znajduje się wytchnienie od codziennych zmartwień. A między nimi tramwaj typu „Krakowiak” lub „Lajkonik”, do którego wsiada się, żeby naładować telefon lub, korzystając z oświetlenia, poczytać przed snem.
Między nimi również wiele niewidocznych na pierwszy rzut oka barier, z którymi trzeba nieustannie się mierzyć, żeby móc korzystać z przestrzeni miasta zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami.
Mamy nadzieję, że mapa Bezdomnego Krakowa pozwoli lepiej zrozumieć logikę tego, co może wydawać się niestosowne lub dziwne, a co wynika ze specyficznej sytuacji życiowej, w której znajduje się ponad 2300 mieszkańców i mieszkanek Krakowa. Oraz że będzie zachętą do odkrywania podobieństw w odczuwaniu przywiązania do miasta pomimo różnic w sposobie jego zamieszkiwania. Chcemy, żeby stała się ona również impulsem do refleksji nad tym, jak i dla kogo miasto jest urządzone, co i dlaczego uznaje się w mieście za normalne i właściwe, którędy przebiegają w nim społeczne granice oraz czy potrafimy i chcemy je znieść, tworząc solidarną wspólnotę mieszkańców i mieszkanek, która dostrzega, akceptuje i włącza osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej.
Mapę tworzą wypowiedzi 18 mieszkańców i mieszkanek Krakowa doświadczających bezdomności. Wybrzmiewają z niej głosy osób w różnym wieku i z różnym “stażem” życia na ulicy. Niektóre z nich urodziły się i wychowały w Krakowie. Inne przybyły do miasta w poszukiwaniu miłości, pracy lub wsparcia. W sytuacji bezdomności znalazły się z różnych powodów. W większości przypadków w wyniku złożonego splotu którychś z następujących okoliczności: konfliktu rodzinnego, choroby alkoholowej, eksmisji, rozpadu związku, zadłużenia, utraty pracy, złego stanu zdrowia, poważnej osobistej tragedii, załamania albo zaburzeń psychicznych.
Wczytując się w mapę, usłyszymy głos m.in. byłego pracownika Huty im. Sendzimira, którego w latach 90. dotknęła sytuacja przymusowego bezrobocia, a potem kłopoty z odnalezieniem się w bezlitosnej wolnorynkowej rzeczywistości. Wychowanki domu dziecka, która po jego opuszczeniu nie miała dokąd pójść. Byłego więźnia, który po odsiedzeniu wyroku nie miał dokąd wrócić. Zdradzonego męża i osieroconego syna, którzy w wyniku tych zdarzeń zaczęli nadużywać alkoholu. Kobiety z zaburzeniem psychicznym i mężczyzny z niepełnosprawnością, którym system opieki zdrowotnej i społecznej nie zaoferował wystarczającego wsparcia.
Ich opowieści o życiu codziennym w Krakowie wysłuchała Natalia Martini, socjolożka z Uniwersytetu Jagiellońskiego i wolontariuszka Zupy na Plantach, podczas wspólnych spacerów po mieście. Formę graficzną nadała im ilustratorka Gosia Spasiewicz-Bulas (Słucham i rysuję). Mapa powstała we współpracy i przy wsparciu Fundacji ZUPA, organizacji pożytku publicznego wspierającej osoby w kryzysie bezdomności, i Żywej Pracowni, podmiotu ekonomii społecznej tworzącego przestrzeń aktywizacji dla osób zagrożonych wykluczeniem.
Mapa powstała w oparciu o wyniki badań zrealizowanych w ramach projektu „Miasto doświadczane w sytuacji bezdomności. Studium społeczno-przestrzenne” finansowanego ze środków NCN.
Naszą mapę wydaliśmy również w wersji drukowanej. Jeśli mieszkasz w Krakowie i chciałbyś ją otrzymać, odezwij się do nas na kontakt@zupanaplantach.pl.
Bądź na bieżąco
Zupa to przestrzeń spotkania z drugim człowiekiem – na Plantach, w miejscach niemieszkalnych Krakowa, w Żywej Pracowni, ale także online. Zapisz się do Zupowego newslettera, by razem z nami współtworzyć tę przestrzeń.